Połączenia kości, czyli stawy człowieka spełniają najlepiej swoje zadanie wtedy, kiedy są wystarczająco elastyczne. W trakcie życia elastyczność stawów ulega stopniowemu ograniczaniu. U osób starszych dochodzi do znacznego ich usztywnienia i zmniejszenia zakresu ruchów. Nierzadko jest to przyczyną kalectwa.
Sztywnienie stawów jest procesem niekorzystnym.
Jedynym sposobem, aby zapobiec sztywności, jest aktywne przeciwdziałanie poprzez rozpoczęcie ćwiczeń rozciągających. Ćwiczenia w rozciąganiu stawów mają swoją specyfikę.
Najważniejszy element ćwiczenia polega na przełamywaniu oporu w miejscu, gdzie on się pojawia. Dla skuteczności ćwiczeń rozciągających nieistotne jest więc wymachiwanie kończynami w zakresie swobodnego ruchu (choć pożądane z innych powodów), lecz delikatne napieranie na granicy pojawienia się bólu. Można powiedzieć, że prawdziwe ćwiczenie rozpoczyna się z momentem wystąpienia bólu. Pomiędzy pierwszymi doznaniami bólowymi, a ich nasileniem do granicy wytrzymałości istnieje niewielka przestrzeń, która stanowi esencję ćwiczenia.
Powtarzanie ćwiczeń 2-3x w tygodniu daje zaskakujące rezultaty. Już po kilku tygodniach dochodzi do wyraźnego zwiększenia zakresu ruchomości, poprawienia sprawności ruchowej, mniejszej bolesności i poprawy ogólnego samopoczucia. Wykonywanie ćwiczeń rozciągających kręgosłup i duże stawy opóźnia starzenie się człowieka.
Istnieje zadziwiające podobieństwo sztywnienia stawów ze sztywnieniem myślenia. Sztywnienie myślenia rozpoczyna się w podobnym wieku, a więc pomiędzy 30 i 40-tką (choć niektórzy twierdzą, że nawet wcześniej), i wraz z upływem czasu ulega przyspieszeniu. Jest to okres przywiązywania się do swojej osobowości. Człowiek szuka realizacji własnych upodobań, kształtują się jego opinie, przywiązuje się do swojego sposobu rozumowania. Buduje charakter w oparciu o nawyki myślenia, które traktuje jako jedyne możliwe i odczuwa jako własne.
Jest to bardzo ciekawy proces. Siedząc niejako sam w sobie, człowiek zaczyna zbierać z otoczenia te informacje, które pasują do jego sposobu myślenia i potwierdzają jego własne stanowisko. Nie zdając sobie sprawy z tego, że selektywnie patrzy, zawsze znajduje potwierdzenie i uzyskuje przekonanie, że dobrze myśli. Ten proces się samo-napędza i stąd jego tendencja do wzmacniania wraz z upływem czasu. Następuje nieświadome zawężenie postrzegania i myślenia. Człowiek przestaje się rozwijać. Dochodzi do przewagi mechanizmów destrukcji. Sztywność atakuje!
Nie ma innego sposobu na powstrzymanie postępu sztywności, jak tylko aktywne jej przeciwdziałanie.
Jedna z przyczyn sztywności jest związana z niechęcią do nauki i poznawania świata. Jest ona łatwa do zauważenia, zarówno przez obserwatorów z zewnątrz jak i siebie samego. Sposobem na jej likwidowanie jest przełamanie własnej niechęci.
Druga przyczyna jest bardziej przebiegła, a przez to trudniej dostrzegalna. Polega na tworzeniu wrażenia, że się wie i rozumie, przez co człowiekowi się wydaje, ze wszystko jest w porządku i nic nie musi zmieniać. Zwykle ma zdanie na każdy temat i jest z tego dumny. Z innymi polemizuje, doszukując się ułomności ich stanowiska i reaguje irytacją, jeśli coś nie idzie po jego myśli. Wytwarzane negatywne emocje dodatkowo zawężają obszar postrzegania i myślenia.
Zmiana swoich nawyków w średnim wieku nie jest łatwa, ale niezwykle opłacalna. Włożony wysiłek przekłada się na zdolność i chęć dalszego rozwoju, buduje tolerancję dla otoczenia i zadowolenie z życia. Przeciwdziała apatii, nerwicom, uzależnieniom, chroni przed rozwojem objawów depresyjnych. Człowiek, hamując procesy starzenia, zachowuje młodość myślenia!
Zarówno sztywność stawów jak i myślenia nie boli, dopóki nie dotrzemy do skraju elastyczności. Jak zwykle, w każdej sytuacji, istnieją dwa wyjścia. Jedno łatwiejsze, bez wysiłku, bezbolesne. Drugie pozornie trudniejsze, związane z potrzebą uruchomienia energii i woli, początkowo bolesne dla nas samych.
W podejmowanych decyzjach zawarta jest wolność człowieka. Każdy ma prawo wybierać!
lek. med. Przemysław Koberda